Haar gezondheid ging achteruit, ze wilde alleen maar slapen en ze voelde al een poosje dat er iets goed mis was. Karin uit Amsterdam stelde lange tijd veel te hoge eisen aan zichzelf waardoor ze uiteindelijk in een diep dal terecht kwam en met een burn-out thuis kwam te zitten. Een periode van ups en downs volgde en lange tijd kon ze aan geen enkele sociale activiteit meer deelnemen. Aan YourDailyLife vertelt Karin hoe ze deze periode heeft doorgemaakt en hoe ze leerde om voor zichzelf te kiezen.
Door: Anne Tonen
Hoe kwam je erachter dat je te maken had met een burn-out?
"Diep van binnen wist ik al een hele tijd (zeker een half jaar) dat er iets met me aan de hand was. Ik was aan het kwakkelen met mijn gezondheid, snel geïrriteerd en niet meer mijzelf. Toen ik mij afgelopen december twee keer in drie weken tijd moest ziek melden om bij te kunnen slapen en op kantoor flauwviel gaf ik eindelijk toe: ik was op. Vervolgens heb ik twee maanden lang in bed gelegen, het enige wat ik kon was slapen. Een lange periode van ups en downs volgde."
Hoe is deze burn-out ontstaan denk je? Had het te maken met prestatiedruk? Ontevredenheid? Of had je last van de zogenoemde quarterlifecrisis?
"Bij mij is het een combinatie van factoren geweest. Ik ben erg perfectionistisch en stel hoge eisen aan mijzelf. Maar ook mijn werkgever stelde erg hoge eisen aan mij en daar bleek ik op dat moment gevoelig voor te zijn. Of ik dit niet heb aangegeven? Natuurlijk heb ik dat. Maar ik geloof dat deze signalen tot de daadwerkelijke burn-out nooit echt serieus zijn genomen. Daarnaast moest ik altijd van alles van mezelf (want ja, je wilt naast een carrière ook een leuk sociaal leven en een goede partner zijn) en alle ballen hoog te willen houden werd het mij teveel. En ook in mijn privéleven gebeurde er van alles, ik verhuisde 2 keer binnen een half jaar en mijn ouders waren net gescheiden. Er was in mijn leven op dat moment te weinig rust om echt op te kunnen laden."
Je noemt deze periode een vervelende strijd met jezelf. Kun je dit uitleggen?
"De eerste maanden van mijn burn-out zat ik redelijk met mijzelf in de knoop. Ik lag de hele dag in bed te piekeren en de emoties liepen zó uiteen: schaamte, boosheid en verdriet. Maar ook het feit dat je opeens niet meer het leven kan leiden dat je graag doet was echt heftig: ik kon aan geen enkele sociale activiteit meer deelnemen. Het heeft echt even geduurd voordat ik dat kon accepteren."
Hoe voelde het voor een perfectionist als jij om je ziek te moeten melden bij je werkgever?
"In het begin overheerste het schaamtegevoel enorm, je voelt je op één of andere manier toch een opgever. Ik was gewend om mijzelf over grenzen heen te kunnen pushen -met alle gevolgen van dien- en als er dan opeens door je lichaam op de rem wordt getrapt dan is dat lastig te verkroppen. Over het telefoontje naar mijn werkgever voelde ik mij ontzettend schuldig. Ik wilde absoluut niet dat ze zouden denken dat ik de kantjes er vanaf liep. Daarnaast vond ik mijn werk ondanks de burn-out nog steeds écht leuk, 'opgeven' was dan ook het laatste wat ik wilde. Tranen met tuiten heb ik gehuild toen het hoge woord er eindelijk uit was.
In de media lees je vaak verhalen over onbegrip voor jonge mensen met een burn-out. Hoe ging jouw werkgever om met jouw situatie?
"Ik werkte bij een start-up, een jong bedrijf waar nog nooit iemand eerder langdurig ziek was geworden. Er was geen protocol of handleiding voorhanden en dat maakte het voor zowel mij als mijn toenmalige manager erg lastig. Burn-out zijn is moeilijk te begrijpen voor diegene die het nooit heeft meegemaakt, dat ik de eerste weken tijdens mijn afwezigheid nog bijna dagelijks met werkgerelateerde zaken werd 'belast' kan ik mijn manager dan ook eigenlijk niet kwalijk nemen. Ik ben mij vervolgens wel gaan verdiepen in mijn rechten en plichten als werknemer, want ik voelde dat ik -binnen de kaders van wat mogelijk was- op mijn eigen manier moest gaan herstellen. Pushen werkte enorm averechts en dagelijks met werk bezig putte mij helemaal uit. Ik ben uiteindelijk ook langer dan het advies van de bedrijfsarts thuisgebleven en ik heb aangegeven enkel contact met mijn HR contactpersoon te willen hebben. Zo had ik voor mijn gevoel tenminste nog een beetje invloed op mijn herstel."
Wat denk je dat werkgevers wel/niet moeten doen in een ziekteperiode?
"Ik denk dat het goed is om contact te houden met de werknemer, maar wel op een laagdrempelige en informele manier. Door het contact te onderhouden vervreemd de werknemer niet teveel van collega's en het werk en is de stap om weer aan het werk te gaan een stuk kleiner. Omdat het herstel met ups en downs gaat heeft het ook weinig zin om ver vooruit te kijken en telkens te vragen wanneer de werknemer weer aanwezig denkt te zijn. Je voelt op een gegeven moment aan dat je er weer klaar voor bent, en dat moment laat zich helaas niet voorspellen. Tot slot denk ik dat het erg belangrijk is samen de 'triggers' aan te pakken, zodat de werknemer op een goede manier kan reïntegreren."
Even over de periode dat je thuis zat. Kon je tot rust komen en je gedachten ordenen of lukte dit niet vanwege een druk die je voelde vanuit werk?
"In het begin voelde ik me enorm schuldig wanneer ik de deur uitging en 'in de baas zijn tijd' in het zonnetje ging wandelen. Later besefte ik dat juist die dingen ervoor zorgen dat je sneller hersteld."
Je schreef eerder dat je je gepusht voelde door je werkgever. Ben je toen te snel gaan reïntegreren?
Na ongeveer 3 weken afwezigheid moest ik mij melden bij de bedrijfsarts. Na een (kort) consult werd er een advies en een opbouwschema voor mijn werkgever geschreven. Er stond in dat ik binnen 4 weken weer fulltime zou kunnen werken. Zelf met de bus naar huis gaan ging daarna niet meer, ik voelde me zo enorm onbegrepen en onder druk gezet dat de kamer door de paniek die ik voelde niet meer stopte met draaien. Ik ben zo'n 3 weken langer dan het advies van de bedrijfsarts thuisgebleven, maar omdat ik me toen opnieuw moest melden ben ik toch begonnen met reïntegreren. Ondanks dat ik de opbouwperiode in overleg met mijn huisarts met zo'n 6 weken heb verlengd, ging het alsnog allemaal te snel en volgde er een terugval. Begin juni zat ik wederom 6 weken thuis."
Uiteindelijk heb je voor jezelf gekozen en ontslag genomen bij je werkgever. Hoe voelde dit voor jou?
"Na een lange periode van lichamelijke uitputting, depressieve gevoelens en mijzelf kwijt zijn vond ik het moeilijk om het 'gewone' leven weer op te pakken. Alles in mij zei dat ik er tussenuit moest gaan: even letterlijk moest resetten. Daarnaast merkte ik dat het bedrijf waarin ik werkte vol triggers zat en ik voor mijn gevoel toch ook wel een stempel had gekregen. Alleen door ontslag te nemen zou ik echt een nieuwe start kunnen maken."
Je hebt een sabbatical van vier maanden ingelast. Wat hoop je dat deze periode je zal brengen?
"Ik heb een sabbatical genomen om zonder verplichtingen naar anderen, bijvoorbeeld werkgever, toe tijd in mijzelf te kunnen steken. Samen met mijn vriend ben ik momenteel vier maanden lang door Zuid-Amerika aan het reizen. We zijn nu bijna twee maanden onderweg en dat betekent dat we zo ongeveer op de helft zitten. We hebben het enorm naar ons zin en sinds lange tijd ben ik weer vrolijk en volop aan het genieten. Reizen is geen wondermedicijn en de dipjes zijn er ook nog af en toe maar het helpt mij wel om te ontspannen en mijzelf weer te vinden."
Lees ook:
– Burn-out coach Carolien Hamming: "Iedereen kan een burn-out krijgen"
– Senta (23) kreeg een burn-out en leerde zichzelf daardoor heel goed kennen